Jednym z pierwszych symptomów nadchodzącej wiosny jest dla koniarzy zmiana sierści u swoich podopiecznych. Wiąże się to nie tylko ze zmianą temperatury, ale głównie wywoływane jest przez wydłużanie się dnia w stosunku do nocy, czyli zwiększenie ilości docierającego do koni światła. Szyszynka, która jest organem odpowiadającym za wydzielanie melatoniny, reaguje na zmiany światła dziennego produkując jej więcej lub mniej w zależności od pory roku i wpływa tym samym na wzrost lub zmiejszenie gęstości sierści.
W dzisiejszym żywieniu czy to ludzi czy zwierząt bardzo często zwracamy uwagę na udział węglowodanów/cukru w diecie. Warto jednak zastanowić się czym są węglowodany i jak trawione są przez konkretne gatunki zwierząt. Węglowodany możemy podzielić na dwie najważniejsze grupy: strukturalne (ang. structural carbohydrates) i niestrukturalne (ang. nonstructural carbohydrates - NSC).
Układ odpornościowy zwierząt chroni je przed czynnikami chorobotwórczymi na kilka sposobów. Pierwszą barierą, o której często zapominamy w kontekście odporności, jest skóra i pokrywająca ją sierść.
Najnowsze badania skupiają się na podziale wrzodów żołądka na dwie grupy w zależności od miejsca ich występowania: *equine glandular gastric disease (EGGD) - wrzody części gruczołowej, *equine squamous gastric disease (ESGD)- wrzody części bezgruczołowej. Z tego tekstu dowiesz sie jakie sa systemy oceny zmian w obrebie błon śluzowych żołądka i co aktualnie wiadomo w temacie EGGD.
Zwierzęta z rodziny koniowatych są roślinożercami, u których największa część trawienia odbywa się w jego ostatnim odcinku czyli jelicie grubym. Składa się ono z jelita ślepego, okrężnicy oraz odbytnicy, w której następuje ostateczna absorpcja wody i formowanie kału. W jelicie ślepym i okrężnicy zachodzi największa część trawienia, która odbywa się tam dzięki mikroorganizmom zasiedlającym przewód pokarmowy.
Dzięki znajomości masy ciała zwierzęcia można kontrolować jego stan zdrowia oraz kondycję, odpowiednio dopasowywać ilość podawanych (w razie konieczności) leków a przede wszystkim odpowiednio zbilansować dawkę pokarmową.
Dla zwierząt podstawowe znaczenie mają dwie formy witaminy D. Pierwsza z nich, witamina D2 (ergokalcyferol), występuje naturalnie w roślinach. Powstaje podczas naświetlenia promieniami UV, dlatego najwięcej jest jej w sianie suszonym na pokosach, a mało w świeżej zielonce. Drugą formą jest syntetyzowana w skórze zwierząt pod wpływem promieni słonecznych witamina D3 (cholekalcyferol). Witamina D pełni kluczową rolę w regulacji poziomu wapnia i fosforu w organizmie.
Konie są zwierzętami, które w naturze pobierają pokarm małymi porcjami, ale bardzo często. Szacuje się, że spędzają na jedzeniu 16-20 godzin na dobę. Zamykając je w stajni nie tylko ograniczyliśmy im przestrzeń, ale również wprowadziliśmy im do dawki pokarmowej inny pokarm taki jak np. ziarno zbóż, w celu dostarczenia większej ilości energii.
Gamma oryzanol zawarty w otrębach ryżowych to dodatek żywieniowy, który zyskał popularność dzięki właściwościom pomocnym w sporcie wyczynowym. Jak działa i co warto wiedzeć zanim sięgniemy po produktzawierający otręby ryżowe?
Rozwijający się sport jeździecki otwiera się na coraz to nowe rozwiązania żywieniowe służące zwiększeniu potencjału koni. Pożądane są substancje żywieniowe służące rozwojowi i ochronie tkanki mięśniowej oraz zwiększeniu tolerancji na wysiłek fizyczny. HMB to składnik, który właśie wchodzi na rynek i z racji działania z pewnością stanie się bardzo popularny.
Konie mają wrodzony instynkt do omijania roślin trujących na pastwiskach, jednak nie należy dopuszczać do ich rozprzestrzeniania się i co jakiś czas kontrolować stan runi pastwiskowej.
Klacze są w ciąży przez ok. 338 ? 342 dni, czyli ok. 11 miesięcy. Czas ten możemy podzielić na dwa okresy źrebności: - od 1 - 8 miesiąca ? ciąża niska - od 9 - 11 miesiąca ? ciąża wysoka We wczesnym okresie źrebności zapotrzebowanie na składniki pokarmowe klaczy nie jest zbyt wysokie, ale począwszy od 9 miesiąca bardzo szybko wzrasta.
Oleje roślinne oraz rybne różnią się pod względem udziału wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, które wykazują korzystny wpływ na organizmy zwierzęce. Możemy pośród nich wyróżnić kwasy tłuszczowe omega-3, do których należy m.in. kwas ?-linolenowy oraz kwasy tłuszczowe omega-6 (m.in. kwas linolowy). Kwasy omega-3 odpowiedzialne są m.in. za utlenianie i transport cholesterolu, wchodzą w skład lipidów błon komórkowych. Muszą być suplementowane w diecie, ponieważ zwierzęta nie są w stanie syntetyzować ich samodzielnie w organizmie.
Włokno pokarmowe jest podstawą w żywieniu koni i kluczowym elementem dla zdrowia. To grupa substancji zaliczanych głównie do cukrów strukturalnych, czyli celuloza, hemiceluloza, ale także związków nie cukrowych, takich jak kutyna, suberyna, czy lignina. Wspólnie substancje te tworzą ściany komórki roślinnej, a ich zawartość zmienia się wraz z fazą wzrostu danej rośliny. W przewodzie pokarmowym koni w największym stopniu fermentowane są celuloza i hemiceluloza. Dzieje się to za pomocą enzymów bakteryjnych znajdujących się w jelicie ślepym, które rozkładają związki te, do cukrów prostych i dzięki temu mogą być przekształcone w energię dla organizmu.
Termin kolka nie odnosi się do konkretnej jednostki chorobowej, jest to zaburzenie układu trawiennego, które objawia się dyskomfortem, bólem w okolicy jamy brzusznej. Istnieje bardzo dużo rodzajów kolek w zależności od przyczyny ich powstania. Są rasy koni, które mogą być teoretycznie predysponowane do występowania morzysk, ale najczęściej zaburzenie to występuje bez względu na płeć, wiek, wykonywaną pracę oraz środowisko w jakim koń przebywa. Ważne jest, żeby jak najszybciej rozpoznać kolkę i udzielić natychmiastowej pomocy weterynaryjnej, ponieważ przy odpowiednim zdiagnozowaniu oraz szybkim leczeniu prognozy dla konia są bardzo dobre.
Zapewnienie wysokiej jakości pasz i odpowiedniego zaopatrzenia pokarmowego koni pozostaje nieodłączną częścią hodowli bez względu na ich płeć, wiek czy rasę. Powszechnie znane wytyczne związane z żywieniem koni hodowlanych ewoluują wraz z najnowszymi doniesieniami nauki, dane wciąż wskazują na szczególną rolę żywienia w ostatnich 3-4 miesiącach przed wyźrebieniem. W tym czasie następuje najbardziej intensywny wzrost płodu, wzrasta zapotrzebowanie klaczy na energię i składniki pokarmowe.
Pomocne w wielu stanach zapalnych organizmu niesteroidowe leki przeciwzapalne mogą przyczyniać się do powstawania wrzodów żołądka, zwłaszcza w jego części gruczołowej. Wrzody żołądka coraz powszechniej diagnozowane u koni powodują ból, zmiany kondycji ciała oraz spadek formy koni. Naukowcy i weterynarze podejrzewali, że niesteroidowe leki przeciwzapalne wywołują wrzody żołądka przez hamowanie produkcji prostaglandyn w układzie pokarmowym, co pokazują kolejne badania w tym temacie?
Czy wiesz, że konie w przeciwieństwie do ludzi wytwarzają ślinę wyłącznie w chwili przeżuwania? Dlaczego ślina jest tak ważna i jak wspomóc konia, by korzystał z jej dobrodziejstwa? Ślina jest płynem ustrojowym produkowanym przez gruczoły ślinowe. Właściwości fizyczne śliny to między innymi jej odczyn, jako bufor działa neutralizująco na szkodliwy dla ścian żołądka kwas. U koni produkcja kwaśnych soków trawiennych odbywa się ciągle, ponieważ konie ewoluowały jako stale przyjmujący pokarm, wędrowni roślinożercy. Od milionów lat w zakresie uwarunkowań pokarmowych (budowa anatomiczna i fizjologia trawienia) nic się nie zmieniło. Koń może wyprodukować nawet do ok 5l śliny na każde 100kg masy ciała.
Każdy sportowiec konfrontuje się ze zmęczeniem. Pracy mięśniowej towarzyszą zmiany czynności wielu narządów (serca, ukł.oddechowego), które zapewniają zaopatrzenie pracujących mięśni w tlen i materiały energetyczne, oraz są odpowiedzialne za usuwanie produktów wysiłkowej przemiany materii i eliminację nadmiaru powstającego ciepła. Badania naukowe pokazują, że kluczowe czynniki powodujące zmęczenie u ludzi są równolegle do tych czynników powodujących zmęczenie u koni. W obydwu ludzkich i końskich dyscyplinach wytrzymałościowych stres cieplny i dostępność substratów energetycznych to kluczowe czynniki powodujące zmęczenie.
Wiele aspektów żywienia koni odkrytych w ciągu ostatnich 100 lat prac badawczych dotyczy nas wciąż tak samo jak kiedyś. Każdy troskliwy właściciel konia wie, jak ważny jest odpowiednio dobrany plan żywienia a jeśli potrzebne są zmiany należy przeprowadzać je stopniowo. Wszelkie zmiany w żywieniu należy przeprowadzać powoli podobnie jak w programie treningowym. Podstawy tej zasady zostały opublikowane już w 1920 roku w książce Special Pathology and Therapeutics of the Diseases of Domestic Animal. "(...) żadne inne zwierzę domowe nie jest tak bardzo narażone na błędy w diecie, jak koń. Szczególnie w dużych miastach, gdzie konie często otrzymują pokarm zepsuty lub nienależyte substytuty pasz. Ich posiłki często są nieregularne i konie muszą pracować bezpośrednio po okresie karmienia(...)
Pozwól swojemu koniowi jeść jak koń! Uwaga pozornie bardzo prosta -sprawdź czy dobrze ją rozumiesz... Prawidłowe żywienie kopytnych decyduje o możliwościach użytkowych, dobrej kondycji wizualnej i przede wszystkim o utrzymaniu zdrowia skomplikowanego przewodu przewodu pokarmowego. Wrażliwy i mały żołądek konia oraz jego problematyczne jelita to w dzisiejszych warunkach utrzymania źródło problemów stanowiących nierzadko zagrożenie życia zwierzęcia. Co robić by ustrzec się przed zaburzeniami pokarmowymi i utrzymać konia w formie, która będzie cieszyć nasze "Pańskie oko"?
Jak przygotować konie do jesieni? Jesień jest czasem zmian. Spadek temperatur i nadejście chłodnych, wietrznych dni, wymaga od nas większego zaangażowania związanego z utrzymaniem stałej temperatury i dobrej kondycji ciała koni. W tym czasie istnieje również zwiększone ryzyko przeziębień, poważniejszych infekcji układu oddechowego oraz stanów zapalnych skóry i kolek. Jak się przed tym ustrzec?
Kontrola uzębienia jest bardzo istotnym elementem profilaktyki zdrowotnej naszych koni z wielu względów. Budowa i funkcjonalność zębów koni jest specyficzna. Zęby stale wyrastają z zębodołów ulegając jednocześnie ciągłemu ścieraniu. Przyjmuje się, że wyrastają o ok. 4mm rocznie, a ścierają o ok. 2mm. W naturze, gdy konie spędzały większość czasu na żuciu wysoko włóknistych pokarmów (kilkanaście godzin w ciągu doby) ich zęby ścierały się bardziej równomiernie, niż ma to miejsce obecnie.
Każdy zgodnie powtarza, że “bez kopyt nie ma konia”. Kiedy nasz koń ma kopyta w złym stanie ogranicza się jego swoboda ruchu i dobrostan uniemożliwiając nam normalną jazdę pod siodłem i trening. Frustrujące staje się nie tylko cierpienie konia i nasz stracony czas ale również konieczność objęcia konia specjalną i kosztowną opieką kowalską. Istnieje całe mnóstwo powodów słabej jakości rogu kopytowego zaczynając od czynników genetycznych, swoistej budowy kopyta, nieprawidłowej postawy kończyn, przez nieodpowiednie kucie, żywienie, na warunkach środowiskowych kończąc. Żywienie ma niezaprzeczalny wpływ na zdrowie konia i na stan jego kopyt. Gdy pojawia się jakikolwiek problem (łamliwość, słaby przyrost, gnicie itd) należy prócz poprawy czynników zewnętrznych zapewnić koniowi dostawę składników które wspomogą stan kopyt „od środka”.
Żywienie jest jednym ważniejszych czynników wpływających na samopoczucie i jest elementem kluczowym w gospodarce energetycznej organizmu. Zbyt proste byłoby "leczenie" problemów natury behawioralnej jedynie żywieniem jednak określone modyfikacje diety mogą poprawić koncentrację i efektywność pracy z koniem. Chcąc uniknąć problemów zdrowotnych a także zapewnić zwierzęciu komfort pracy i dobre samopoczucie powinniśmy zapewnić mu jak najlepszą dietę dobraną do indywidualnych potrzeb.
Jeśli tak jak my żwawo szykujesz się na wiosnę: przeczytaj na co warto zwrócić uwagę w tym okresie. Zwiększona aktywność ruchowa powoduje wzrost zapotrzebowania energetycznego dlatego koniom, które nie prezentują zbędnych "rezerw zimowych" należy podnieść podaż energii w codziennej diecie.
O czym warto wiedzieć zanim zdecydujemy się na włączenie meszu do diety naszego konia? W dzisiejszych warunkach stosowanie meszu przełożyło się na tzw "profilaktyczną" jego funkcję. Dodatkowy rytuał przygotowania tego specjanego posiłku potęguje potrzebę stosowania meszu, który zdrowym koniom tak naprawdę nie jest potrzebny. O czym warto wiedzieć zanim zdecydujemy się na włączenie meszu do diety naszego konia? Niezaprzeczalnie mesz to rodzaj paszy, która jest bardzo chętnie zjadana przez konie. Może być on dla nas zbawienny w sytuacjach gdy mamy problem z apetytem konia lub musimy "przemycić" jakiś niesmaczny lek.
Podstawowym składnikiem końskiej diety jest pasza objętościowa (siano, zielonka, susze), z której organizm czerpie ok 40 -100% energii. Jeśli koń nie wyjada zadanej porcji paszy objętościowej lub ma ona niską wartość pokarmową poziom kalorii w diecie może nie spełniać potrzeb organizmu. W związku z tym należy zadbać o dostawy siana z dobrego źródła a w przypadku gdy nie mamy na to wpływu stosować dodatek sieczki jako częściowego zamiennika np. 1-2kg gotowej wysokowartościowej sieczki z traw i lucerny. W większości przypadków lepszy efekt osiągniemy zapewniając koniowi zwiększoną ilość dobrej jakości paszy objętościowej niż zwiększając dawkę owsa.
– przykry temat, z którym można sobie radzić Jak wykazują kolejne badania naukowe prewencja wrzodów i przeciwdziałanie zmianom pH treści żołądka ma ścisły związek z ilością zadawanych pasz objętościowych i treściwych. Okazuje się, że dzięki odpowiedniej diecie całkiem nieźle możemy sobie radzić zarówno z dyskomfortem konia, który cierpi na wrzody żołądka jak jego słabszą kondycją wizualną i wydolnościową. Wystarczy trochę wiedzy i zaangażowania by problem nie był zbyt uciążliwy dla konia i dla nas. Grupę szczególnego ryzyka w przypadku wrzodów żołądka stanowią konie sportowe. Jest to spowodowane intensywnym wysiłkiem, jakiemu są poddawane, co niestety wpływa ujemnie na część gruczołową żołądka. Mianowicie prowadzi to do niedokrwienia ściany tego narządu, przez co zaburzona jest produkcja śluzu i dwuwęglanów.
Monitorując stan zdrowia naszego konia nie możemy zapomnieć o badaniach takich jak badanie krwi, badanie kału a także o regularnej kontroli stanu uzębienia oraz masy ciała.
Odpowiednia technika żywienia jest równie ważna jak zapewnienie właściwej podaży składników pokarmowych. Aby uniknąć konsekwencji złych technik zadawania pokarmu (kolki, zaparcia, wzdęcia, biegunki, ochwat i inne) należy ściśle przestrzegać poniższych zasad.
Ewolucyjnie konie przystosowały się do nieprzerwanego pobierania wysokowłóknistego pokarmu w małych ilościach. Fakt ten ma olbrzymie znaczenie zarówno w fizjologii trawienia i wchłaniania jak w psychice naszego podopiecznego. Bardzo ważnym jest –szczególnie w dzisiejszych warunkach stajennego chowu by nasze konie otrzymywały posiłki z dużym udziałem komponentów wysokowłóknistych i miały stały dostęp do najwyższej jakości pasz objętościowych.
Rozwój schorzeń ortopedycznych takich jak OCD - Osteochondritis dissecans, Phystis, deformacje kończyn i inne są istotnym problemem dla współczesnych hodowców i właścicieli koni ponieważ źrebięta i roczniaki, u których występują deformacje aparatu ruchu stają się bezwartościowe. Żywienie jest jednym z ważniejszych czynników decydujących o rozwoju tych schorzeń, a świadomość tego faktu powinna przyczynić się do planowania i zarządzania programami żywienia w celu zmniejszenia częstości ich występowania. Niedobory mineralne Z niektórymi przypadkami DOD związana jest ilość i wzajemna proporcja miedzi i cynku...
Elektrolity to związki przewodzące ładunki elektryczne, które wyzwalają w organizmie impulsy nerwowe. U koni najważniejsze elektrolity to sód, chlor, potas i magnez. Zaangażowane są w szereg podstawowych funkcji komórkowych w tym np. skurcze mięśni szkieletowych, serca, przepony. Utrata elektrolitów i równowagi elektrolitowej może mieć daleko idące konsekwencje wpływając praktycznie na cały organizm konia.
Właściwa opieka nad koniem w okresie postoju w boksie powinna zapewnić mu podtrzymanie przynajmniej "namiastki" dobrostanu i ułatwić jak najszybszy powrót do normalnej pracy. Potrzeby pokarmowe koni pozostających bez aktywności fizycznej są niższe od potrzeb koni w treningu nawet o połowę: około 25-50% - jeśli chodzi o zapotrzebowanie na energię i o 1/4 na białko.
Białko jest jednym z najczęściej błędnie pojmowanych składników pokarmowych w diecie koni. W tym opracowaniu przedstawimy trzy kluczowe punkty dotyczące roli białka w żywieniu koni sportowych.
Podobnie jak w przypadku ludzi do oceny prawidłowej masy ciała konia możemy posługiwać się metodami wskaźnikowymi. W dietetyce ludzkiej dysponujemy międzynarodowymi wytycznymi określającymi prawidłową masę ciała: BMI (Body Mass Indeks). W dietetyce "końskiej" mamy BCS (Body Condition Scoring).
Apetyt u koni - jest elementem fizjologii warunkowanym nie tylko zapotrzebowaniem pokarmowym ale również aspektem pscho-fizycznym. Konie wybierają pokarm kierując się: zapachem, smakiem, strukturą ulubionych przez siebie roślin. Te pokarmy, które dla nas ludzi mogą wydawać się nieatrakcyjne niekoniecznie będą niechętnie przyjmowane przez konie. Konie nie lubią bodźców smakowych źle świadczących o jakości paszy: stęchły, pleśniowy lub inne nietypowe wonie mogą w sposób istotny ograniczyć pobieranie pokarmu. To samo odnosi się do pokarmów o gorzkim posmaku (np. niektóre mieszanki mineralne, niektóre zboża). Korzystnie oddziałują produkty słodkie: melasa, wysłodki buraczane oraz do pewnego stopnia stężenia o smaku słonym (sól,lizawki). W zakresie wpływu wrażeń dotykowych na apetyt struktura ma również swoje znaczenie. Twarde siano -z przewagą źdźbeł i łodyg jest bardziej preferowane niż miękka, liściasta pasza. Z praktyki wiele osób wie, że niechętnie pobierana jest pasza pylista.
KTO JAKI DO PRACY TAKI DO JEDZENIA-CZYLI DOBÓR DAWKI POKARMOWEJ Każdy koń jest indywidualnym osobnikiem i tak należy go traktować. Zanim zdecydujemy czym karmić naszego pupila należy ustalić jego...
Przy doborze składników diety powinniśmy zwrócić między innymi uwagę na możliwość wglądu w analizę wartości pokarmowej surowców (w przypadku siana, owsa lub innych pasz gospodarskich). Najlepiej wykonane przez niezależne, uprawnione podmioty jak np. powiatowe inspektoraty weterynaryjne lub certyfikowane laboratoria analityczne.
Siano jest paszą niezastapioną w żywieniu koni. Ze względu na funkcjononalność przewodu pokarmowego udział siana jest najważniejszym elementem w codziennej diecie. Do dziś od podaży i jakości siana zależy w dużym stopniu poziom odżywienia koni, status zdrowotny i samopoczucie. Przy doborze partii przeznaczonej dla koni prócz analizy wartości pokarmowej wykonanej w specjalistycznym laboratoruim powinniśmy zwrócić szczególną uwagę na poniższe kryteria:
Każdy właściciel konia życzyłby sobie by jego czworonóg pozostawał w jak najlepszym zdrowiu i kondycji. Aby zapewnić naszym podopiecznym „końskie zdrowie”, powinniśmy regularnie kontrolować ich stan oraz podejmować niezbędne zabiegi profilaktyczne. W szybkim wykryciu potencjalnego stanu chorobowego konia pomoże umiejętność samodzielnego zbadania podstawowych parametrów życiowych, takich jak: tętno, oddechy, temperatura ciała.
