Powstawanie wrzodów żołądka u koni to coraz częstszy problem, który powoduje ból, pogorszenie kondycji ciała oraz spadek ogólnej formy zwierzęcia. W ostatnich latach coraz więcej uwagi poświęca się wpływowi niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NSAID), takich jak fenylbutazon, na zdrowie przewodu pokarmowego koni. Choć leki te są pomocne w leczeniu stanów zapalnych, mogą one przyczyniać się do rozwoju wrzodów żołądka, zwłaszcza w części gruczołowej tego organu.

Jak działają prostaglandyny w żołądku?

Prostaglandyny to substancje hormonopodobne, które pełnią wiele istotnych funkcji w organizmach ssaków. W żołądku prostaglandyna E2 (PGE2) odgrywa kluczową rolę w ochronie śluzówki przewodu pokarmowego. Do jej głównych działań należy:

  • Pobudzanie wydzielania wodorowęglanów, które neutralizują kwasy żołądkowe i chronią ściany żołądka przed ich podrażnieniem.

  • Hamowanie sekrecji kwasu solnego, co pomaga utrzymać odpowiednie pH w żołądku.

  • Zwiększanie przepływu krwi do żołądka, co wspomaga jego regenerację.

  • Produkcja śluzu, który tworzy ochronną barierę na ścianach żołądka.

Działanie prostaglandyn w żołądku jest więc niezwykle istotne dla utrzymania zdrowia tego narządu, a ich obniżenie, spowodowane np. stosowaniem niesteroidowych leków przeciwzapalnych, może prowadzić do uszkodzenia śluzówki i powstawania wrzodów.

Badania nad wpływem fenylobutazonu na wrzody żołądka u koni

W najnowszym badaniu przeprowadzonym przez kanadyjskich naukowców sprawdzano, jak fenylbutazon, jeden z najczęściej stosowanych niesteroidowych leków przeciwzapalnych, wpływa na rozwój wrzodów żołądka u koni. W badaniu uczestniczyło 12 koni, które podzielono na dwie grupy:

  • Grupa eksperymentalna: 6 koni otrzymywało standardową dawkę fenylobutazonu przez 7 dni.

  • Grupa kontrolna: 6 koni nie otrzymywało fenylobutazonu.

Wszystkie konie były poddawane gastroskopii (badaniu endoskopowym żołądka) w dniach 0, 3 i 7 trwania badania. Podczas tych badań oceniano stopień owrzodzenia żołądka, a także poziom prostaglandyn (w szczególności PGE2).

Wyniki badania

Wyniki badania były zaskakujące. U wszystkich koni, które otrzymywały fenylobutazon, stopień owrzodzeń żołądka w części gruczołowej wyniósł co najmniej 2 (na skali 0-4), co wskazuje na obecność owrzodzeń. W grupie kontrolnej, która nie była leczona fenylobutazonem, stan śluzówki żołądka pozostał bez zmian.

Co ciekawe, stężenie prostaglandyn E2 wzrastało w trakcie badania, zamiast spadać, jak mogłoby się spodziewać w wyniku stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Wyniki te sugerują, że obniżenie poziomu prostaglandyn E2 nie jest jedynym mechanizmem odpowiedzialnym za rozwój wrzodów żołądka u koni leczonych fenylobutazonem.

Wnioski i zalecenia

Badania wskazują, że niesteroidowe leki przeciwzapalne, mimo ich wpływu na prostaglandyny, mogą również wywoływać uszkodzenia w żołądku poprzez inne mechanizmy. Konie, które wymagają terapii lekami z tej grupy, powinny być szczególnie chronione przed uszkodzeniami przewodu pokarmowego. Istnieje potrzeba dalszych badań, które pomogą wyjaśnić wszystkie mechanizmy odpowiedzialne za powstawanie wrzodów żołądka w wyniku stosowania NSAID, aby opracować skuteczniejsze metody ochrony zdrowia koni.

Ochrona żołądka koni

Jeśli Twój koń wymaga leczenia niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi, ważne jest, aby zadbać o ochronę wyściółki żołądka. Można to zrobić poprzez podawanie pasz i suplementów wspierających zdrowie przewodu pokarmowego, zwłaszcza tych o działaniu ochronnym na błonę śluzową żołądka.

W przypadku koni cierpiących na chorobę wrzodową, warto skupić się na diecie bogatej w wysokiej jakości siano (najlepiej z miękkiej lucerny) oraz pasze typu sieczka, które wspierają delikatną wyściółkę przewodu pokarmowego. Należy unikać skrobi, obecnej w takich paszach jak owies, gdyż może ona pogłębiać problem wrzodów.

Podsumowanie

Wrzody żołądka to poważny problem u koni, a stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych, takich jak fenylbutazon, może zwiększać ryzyko ich wystąpienia. Choć prostaglandyny pełnią ważną rolę w ochronie żołądka, badania wykazują, że ich obniżenie nie jest jedynym czynnikiem prowadzącym do owrzodzeń. Dalsze badania są niezbędne, aby lepiej zrozumieć mechanizmy tej choroby i opracować skuteczniejsze metody leczenia oraz profilaktyki.

Źródło:
Pedersen, S.K., A.E. Cribb, E.K. Read, et al. „Phenylbutazone induces equine glandular gastric disease without decreasing prostaglandin E2 concentrations.” Journal of Veterinary Pharmacology and Therapeutics.