Zarówno dla hodowców, jak i właścicieli koni, zapewnienie odpowiedniego zaopatrzenia pokarmowego jest kluczowym elementem utrzymania zdrowia i wydajności zwierząt. W kontekście klaczy hodowlanych szczególną uwagę należy zwrócić na ich żywienie w ostatnich 3-4 miesiącach ciąży, kiedy to następuje intensywny wzrost płodu, a zapotrzebowanie na składniki pokarmowe staje się wyraźnie wyższe.

Kluczowe składniki odżywcze w ostatnim trymestrze

  1. Białko i jego jakość
    W ostatnich trzech miesiącach ciąży zapotrzebowanie na białko wzrasta, ponieważ organizm klaczy musi zaspokoić potrzeby płodu. Dla klaczy o masie 550 kg, zalecana dzienna dawka białka wynosi około 1000 g. Ważna jest nie tylko ilość białka, ale i jego wartość biologiczna, czyli odpowiedni skład aminokwasowy. Białko jest kluczowe dla prawidłowego rozwoju płodu, jak również dla utrzymania zdrowia samej klaczy.

  2. Wapń i fosfor
    W ostatnim trymestrze ciąży zapotrzebowanie na wapń i fosfor wzrasta o 1,5 razy w porównaniu do zapotrzebowania bytowego. Ich proporcja w diecie powinna wynosić około 1,5:1 (wapń do fosforu). Niedobór wapnia może prowadzić do problemów z rozwojem układu kostnego płodu oraz zmniejszenia masy po narodzinach źrebięcia.

  3. Mikroelementy: Cynk, Jod, Miedź, Selen i Witamina E
    Zwiększa się także zapotrzebowanie na mikropierwiastki, takie jak cynk, jod, miedź, selen oraz witamina E. Niedobór tych składników może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia płodu, jakości mleka klaczy oraz ogólnego stanu zdrowia zwierzęcia. Na przykład, niedobór selenu może prowadzić do poronień, a nadmiar jodu wpływa na rozwój układu kostnego źrebięcia. Odpowiednia ilość miedzi w diecie jest niezbędna dla prawidłowego rozwoju układu kostno-chrzęstnego źrebięcia, gdyż gromadzenie miedzi w wątrobie płodu pomaga w regeneracji uszkodzeń.

  4. Sód
    W diecie klaczy nie należy zapominać o odpowiedniej podaży sodu (około 16,5 g dziennie), który wspomaga aktywność jelit i ułatwia odejście smółki u źrebiąt. Stały dostęp do lizawki solnej jest zalecany, a w razie potrzeby warto wprowadzić sól kuchenną do diety klaczy.

  5. Witaminy A i E
    Witaminy A i E odgrywają kluczową rolę w produkcji siary oraz w zapewnieniu odpowiedniego poziomu tych witamin w diecie źrebięcia. Odpowiednia ilość tych witamin w diecie klaczy wpływa na zdrowie źrebięcia po narodzinach.

Zasady żywienia klaczy tuż przed porodem

  • Ograniczenie pasz objętościowych: W przededniu porodu warto ograniczyć ilość pasz objętościowych (siano, trawa) do około 1,5% masy ciała klaczy, a zwiększyć udział pasz treściwych, aby odciążyć układ pokarmowy rodzącej klaczy. Zbyt duża ilość pasz objętościowych może powodować dyskomfort trawienny, co jest niepożądane w okresie przedporodowym.

  • Unikanie otłuszczenia klaczy: Zbytnie otłuszczenie może prowadzić do powikłań okołoporodowych, dlatego warto monitorować masę ciała klaczy i unikać jej nadmiernego przyrostu tłuszczu.

  • Stabilność diety po porodzie: Ważne jest, aby po porodzie nie wprowadzać drastycznych zmian w diecie klaczy. Producenci pasz tworzą mieszanki, które są odpowiednie zarówno dla klaczy źrebnych, jak i karmiących, co pozwala na zachowanie spójności diety przez pierwsze miesiące życia źrebięcia.

Stały dostęp do wody i soli

Wszystkie konie, niezależnie od fazy ciąży, powinny mieć stały dostęp do świeżej wody oraz soli. To podstawowy element, który wspomaga ich zdrowie i utrzymanie prawidłowej gospodarki elektrolitowej.

Podsumowanie

Właściwe żywienie klaczy w ostatnim trymestrze ciąży ma kluczowe znaczenie dla zdrowia zarówno matki, jak i płodu. Zbilansowana dieta, zawierająca odpowiednie ilości białka, witamin, mikroelementów oraz soli, zapewnia prawidłowy rozwój płodu, dobre rokowania dla porodu i poprawia jakość mleka klaczy. Należy pamiętać, że planowanie diety klaczy hodowlanych wymaga dużej uwagi i dostosowania do indywidualnych potrzeb zwierzęcia. W razie wątpliwości warto skonsultować się z doradcą żywieniowym, który pomoże w doborze optymalnej diety.

Literatura:

  • Kentucky Equine Research Staff, „Nutrition of Mares in Late Pregnancy”

  • Drury L., „Feeding for Breeding”

  • Meyer H., Coenen M., Z, „Żywienie koni”