Aby zapewnić koniowi jak najlepsze zdrowie i kondycję, właściciele powinni regularnie monitorować jego stan zdrowia. Dzięki umiejętności samodzielnego pomiaru podstawowych parametrów życiowych możemy szybko wykryć potencjalne problemy zdrowotne. Do najistotniejszych parametrów należą: tętno, oddechy, temperatura ciała, oraz ocena błon śluzowych i odwodnienia. Poniżej opisuję, jak właściwie przeprowadzić pomiar tych parametrów.

1. Tętno

Tętno u koni jest jednym z najważniejszych parametrów do oceny stanu zdrowia. Możemy je zmierzyć na dwa sposoby:

  • Pomiar tętnicy szczękowej: Jest to najczęściej stosowana metoda. W tym celu przykładamy palce (wskazujący i środkowy) do wewnętrznej strony ganasza (przyśrodkowej powierzchni żuchwy), w okolicy wcięcia naczyniowego, szukając pulsującej tętnicy. Po znalezieniu tętnicy liczymy uderzenia przez minutę.

  • Osłuchanie za pomocą fonendoskopu: Jest to alternatywna metoda, w której końcówkę słuchawki przykładamy tuż za łokciem konia, powyżej mostka, i nasłuchujemy uderzeń serca.

Prawidłowe wartości tętna:

  • U dorosłych koni: 30-45 uderzeń na minutę.

  • U źrebiąt: Tętno będzie wyższe, wynosząc około 60-80 uderzeń na minutę.

  • U ogierów: Tętno może być nieco niższe, wynosząc 28-32 uderzenia na minutę.

2. Oddechy

Liczba oddechów konia w spoczynku również jest istotnym wskaźnikiem jego stanu zdrowia.

  • Pomiar: Obserwujemy ruchy oddechowe konia, szczególnie w okolicach słabizny (część ciała tuż za przednimi nogami), gdzie ruchy oddechowe są najbardziej widoczne. Można także obserwować ruchy nozdrzy.

  • Prawidłowa liczba oddechów: U zdrowego konia w stanie spoczynku wynosi 8-16 oddechów na minutę.

3. Temperatura Ciała

Pomiar temperatury ciała konia jest kluczowy w ocenie jego zdrowia, zwłaszcza w przypadku podejrzenia infekcji lub stanów zapalnych.

  • Pomiar: Temperatura powinna być mierzona w odbytnicy konia. Używamy w tym celu zdezynfekowanego termometru, nawilżonego wazeliną, olejem lub wodą. Termometr należy umieścić w odbytnicy na kilka minut, aby uzyskać dokładny odczyt.

  • Prawidłowa temperatura ciała: Wynosi od 37,5°C do 38,5°C.

4. Ocena Błon Śluzowych

Ocena błon śluzowych pozwala na wstępne określenie stanu zdrowia konia. Błony śluzowe można ocenić w kilku miejscach, takich jak spojówki oka, jama ustna, nozdrza, odbyt, pochwa, czy napletek.

Prawidłowa barwa błon śluzowych: Lekko różowa. Jakiekolwiek zmiany w kolorze (np. bladość, zsinienie, zaczerwienienie, zażółcenie) mogą wskazywać na problemy zdrowotne, takie jak anemię, zatrucie, czy problemy z krążeniem.

Prawidłowa wilgotność błon śluzowych: Błony śluzowe powinny być wilgotne. Ich suchość może świadczyć o odwodnieniu.

Ocena czasu wypełnienia naczyń włosowatych: Jest to test, który pozwala ocenić wydolność układu sercowo-naczyniowego. Wykonujemy go naciskając palcem na błonę śluzową (np. na dziąsłach) i liczymy czas, w którym wróci ona do swojej naturalnej barwy. Prawidłowy czas wypełnienia naczyń to do 2 sekund.

5. Test Skórny (Ocena Odwodnienia)

Od odwodnienia może ucierpieć kondycja konia, dlatego warto wykonać prosty test skórny w celu oceny poziomu nawodnienia organizmu.

  • Test skórny: Delikatnie chwycimy fałd skóry (np. na szyi, nad stawem łokciowym, czy na łopatce), a następnie zwolnimy go. W prawidłowych warunkach skóra powinna natychmiast wrócić na swoje miejsce. Jeśli fałd utrzymuje się dłużej niż 2-3 sekundy, może to wskazywać na odwodnienie.

Podsumowanie

Regularna kontrola podstawowych parametrów życiowych konia pozwala na szybsze wykrycie potencjalnych problemów zdrowotnych. Tętno, oddechy, temperatura ciała, ocena błon śluzowych oraz test skórny są prostymi, ale bardzo ważnymi narzędziami w monitorowaniu stanu zdrowia koni. Regularne badania fizjologiczne są kluczowe dla utrzymania zdrowia naszych czworonożnych przyjaciół.

Autorka: Lek. wet. Dorota Jerczyńska