Siano jest nieocenioną paszą w diecie każdego konia, pełniąc kluczową rolę w jego żywieniu. Dzięki swojej funkcjonalności i właściwościom odżywczym stanowi istotny element codziennego pożywienia koni. Jak jednak ocenić jakość siana i wybrać to najlepsze dla naszego pupila? Oto szczegółowy przewodnik po tym, jak właściwie ocenić siano i na co zwrócić uwagę przy jego wyborze.

Rola siana w diecie koni

Konie, będące roślinożercami, w naturalnych warunkach żywią się roślinami włóknistymi, takimi jak trawy i zioła. To właśnie z tego powodu ich przewód pokarmowy jest przystosowany do trawienia włókna strukturalnego (celulozy i ligniny), który rozkładają z pomocą mikroorganizmów w jelicie grubym. Dlatego dostosowanie jakości siana jest kluczowe dla ich zdrowia, kondycji i dobrostanu.

Na co zwrócić uwagę przy ocenie siana?

Oceniając siano przeznaczone dla koni, należy uwzględnić kilka istotnych kryteriów, które pomogą nam wybrać produkt najwyższej jakości.

1. Barwa i Wygląd

Barwa siana jest jednym z podstawowych wskaźników jego jakości. Prawidłowa barwa zależy od rodzaju łąki, z której pochodzi, oraz warunków przechowywania. Oto, jakie kolory powinny nas zaniepokoić:

  • Płowozielona barwa to typowa dla siana z łąk „słodkich” (bogatych w trawy).

  • Szaro-zielona barwa występuje w sianie z łąk kwaśnych (dominacja turzycowatych).

  • Jasnobrunatna barwa świadczy o tym, że siano leżało długo na deszczu.

  • Szara barwa oznacza, że siano jest zanieczyszczone lub przechowywane w złych warunkach.

  • Słomiano-żółta barwa wskazuje na zbyt późne zebranie siana w słoneczne dni, a jego wartość pastewna jest wtedy zbliżona do słomy.

  • Zmiana barwy na brązową do czarnej sygnalizuje przegrzanie siana w czasie składowania.

Siano zaatakowane przez grzyby będzie miało zmienioną barwę w zależności od dominującego gatunku grzyba.

2. Zapach

Zapach siana jest niezwykle ważnym wskaźnikiem jego jakości. Świeże, dobrze wysuszone siano ma przyjemny, aromatyczny zapach z wyraźną nutą kumaryny (często opisaną jako zapach wanilii).

  • Jeśli siano ma zatęchły zapach, oznacza to, że może zawierać grzyby saprofityczne, które negatywnie wpływają na zdrowie koni.

  • Z kolei, gnilny zapach lub woń amoniaku to znak, że siano było przechowywane w złych warunkach, co może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych koni.

3. Cechy Fizyczne

Wilgotność siana jest kluczowym czynnikiem przy ocenie jego jakości. Siano powinno być odpowiednio wysuszone, z zawartością wody poniżej 15%. Możemy to sprawdzić słuchem – dobrze wysuszone siano będzie szeleścić i kruszyć sięprzy dotyku.

Należy również zwrócić uwagę na obecność zanieczyszczeń takich jak gleba, słoma, kamienie czy kurz, które obniżają wartość pokarmową siana i mogą stanowić zagrożenie zdrowotne dla koni. Siano może również zawierać rośliny szkodliwe, takie jak np. barszcz Sosnowskiego czy trujące zioła.

4. Skład Botaniczny

W przypadku siana warto zwrócić uwagę na skład botaniczny, czyli rodzaj roślin, które się w nim znajdują. Siano z odpowiednio prowadzonych łąk powinno zawierać trawy słodkie (np. tymotka, rajgras, kostrzewa) oraz domieszkę motylkowych roślin i zioł. Jest to ważne, ponieważ rośliny motylkowe (np. lucerna) wzbogacają siano w białko oraz mikroelementy, a zioła poprawiają trawienie i mają właściwości prozdrowotne.

Siano z pierwszego pokosu jest zazwyczaj bogatsze w wartości odżywcze niż z późniejszych pokosów, ponieważ zawiera więcej pędów nasiennych, które mają większą wartość energetyczną. W dalszych pokosach dominują liście traw, które zawierają mniej składników odżywczych.

5. Zawartość Roślin Trujących

Rośliny trujące w sianie stanowią poważne zagrożenie zdrowotne dla koni. Należy unikać siana, które zawiera trujące rośliny (np. barszcz Sosnowskiego, wilcza jagoda). Ich obecność może prowadzić do poważnych zatruć, a w skrajnych przypadkach do śmierci zwierzęcia.

Tabela dawkowania siana

Aby dobrać odpowiednią ilość siana do diety konia, warto zapoznać się z tabelą zapotrzebowania na pasze objętościowe w zależności od grupy użytkowej konia. Zgodnie z danymi z „Forage for horses – more than just filler” (J.Pagan, KER), koń sportowy powinien otrzymywać pasze objętościowe w ilości 1-2% masy ciała dziennie (np. koń ważący 500 kg powinien dostawać około 5-10 kg siana dziennie).

Podsumowanie

Odpowiednia jakość siana ma ogromny wpływ na zdrowie, kondycję oraz samopoczucie koni. Właściwa ocena jakościsiana oraz dobór odpowiednich partii do diety są kluczowe w zapewnieniu koniowi odpowiedniego żywienia i dobrostanu. Pamiętaj, że dobre siano to takie, które jest dobrze wysuszone, ma odpowiednią barwę, zapach, cechy fizyczne oraz skład botaniczny.

Autorka: Paulina Szybieniecka-Szybińska