Żywienie koni to kluczowy aspekt ich zdrowia i wydolności. Odpowiednia dieta nie tylko wspiera fizyczne i psychiczne dobrostan zwierzęcia, ale także zapobiega wielu problemom zdrowotnym. Poniżej przedstawiamy „Dekalog Żywienia Konia”, który pomoże w doborze najlepszych praktyk żywieniowych.
1. Żywić stosownie do indywidualnego zapotrzebowania na składniki pokarmowe
Każdy koń ma inne potrzeby żywieniowe. Niewłaściwa podaż składników pokarmowych może prowadzić do niedożywienia lub przekarmienia. Niedostateczne żywienie skutkuje zahamowaniem wzrostu, osłabieniem organizmu i obniżeniem wydolności. Nadmiar pasz z kolei obciąża układ trawienny i krążenia, prowadząc do problemów takich jak nadwaga czy zaburzenia funkcjonowania narządów wewnętrznych (np. wątroba, nerki). Aby prawidłowo ocenić zapotrzebowanie, należy uwzględnić rasę, wiek, płeć, intensywność pracy oraz typ metaboliczny konia.
2. Podawać pasze tylko dobrej jakości
Pasze niskiej jakości mogą wywoływać poważne problemy zdrowotne, takie jak zatrucia, choroby układu pokarmowego, a także alergie. Zepsuta pasza, zawierająca bakterie, grzyby lub inne zanieczyszczenia, wpływa negatywnie na apetyt konia i wchłanianie składników pokarmowych. Z kolei rośliny trujące w paszy mogą stanowić bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia koni.
3. Posiłki podawać w niewielkich porcjach i często
Koń ma stosunkowo mały żołądek, który nie może pomieścić dużych ilości pokarmu. Dodatkowo, jego układ trawienny najlepiej funkcjonuje, gdy pasza podawana jest w mniejszych, ale częstszych porcjach. Takie podejście poprawia perystaltykę jelit, sprzyja trawieniu i zapobiega problemom, takim jak kolki czy nadmierne gromadzenie się paszy w żołądku. Częste karmienie poprawia również samopoczucie konia, zapobiegając nudzie i narowom sajennym.
4. Komponenty dawkować z uwzględnieniem odpowiedniego stosunku względem siebie
Podczas przygotowywania diety, należy zadbać o odpowiednie proporcje pomiędzy składnikami pokarmowymi. Na przykład, stosunek energii do białka, energii do tłuszczu, czy wapnia do fosforu powinien być dostosowany do indywidualnych potrzeb konia. Nieprawidłowe proporcje mogą prowadzić do zaburzeń metabolicznych i zdrowotnych.
5. Zmiany w diecie wprowadzać stopniowo
Zmiany w składzie paszy powinny odbywać się stopniowo, aby umożliwić organizmowi konia adaptację. Konie żywione w sposób naturalny, np. na pastwiskach, same przechodzą przez zmiany w dostępnej roślinności w zależności od pory roku. Stopniowe wprowadzanie nowych składników w diecie zapobiega zaburzeniom trawienia.
6. Dzienną rację podzielić na równe porcje
Podzielona na równe porcje dzienna racja pokarmowa zapewnia stabilność mikroflory jelitowej i poprawia trawienie. Dzięki równomiernemu dostarczaniu składników pokarmowych, organizm konia lepiej przyswaja wartości odżywcze i lepiej radzi sobie z obciążeniami fizycznymi.
7. Pasze objętościowe podawać przed paszami treściwymi
Zasada ta jest istotna z punktu widzenia funkcjonowania układu pokarmowego. Pasze objętościowe, takie jak siano, stymulują wydzielanie śliny, co wspomaga trawienie. Ich podawanie przed paszami treściwymi umożliwia lepsze układanie paszy w żołądku i jej transport do jelit.
8. Przed wysiłkiem należy zapewnić odpowiedni czas na strawienie
Podczas wysiłku fizycznego wypełniony żołądek ogranicza pracę przepony i utrudnia oddychanie. Ponadto, obciążenie układu pokarmowego może obniżyć zdolność trawienia. Ważne jest, aby zapewnić odpowiedni czas na strawienie posiłku przed rozpoczęciem treningu i nie karmić koni od razu po wysiłku.
9. Pasze treściwe należy wymieszać ze sobą, najlepiej z dodatkiem sieczki
Wymieszanie pasz treściwych pozwala uniknąć selektywnego pobierania pokarmu, co zmniejsza jego efektywność. Dodatki, takie jak sieczka, wydłużają czas pobierania paszy, pomagają w jej właściwym naślinieniu oraz wspomagają procesy trawienne i ścieranie zębów.
10. Podczas spożywania pokarmu zapewnić zwierzętom spokój
Stres związany z jedzeniem, np. rywalizacja o pokarm, może prowadzić do zaburzeń trawienia. Koń powinien mieć spokój podczas spożywania pokarmu, co umożliwia mu właściwe rozdrobnienie paszy, jej naślinienie i skuteczne trawienie.
11. Zapewnić stały dostęp do świeżej i czystej wody
Woda to niezbędny składnik diety konia, który wspomaga wszystkie procesy metaboliczne i trawienne. Jej brak powoduje odwodnienie, co negatywnie wpływa na zdolność do pracy i na zdrowie konia. Koń potrzebuje stałego dostępu do czystej wody, aby zapewnić odpowiednie nawilżenie przewodu pokarmowego i poprawić wydolność.
Pamiętaj:
Łatwiej i taniej jest zapobiegać skutkom niewłaściwego żywienia niż je leczyć! Dbając o odpowiednią dietę, możemy zminimalizować ryzyko problemów zdrowotnych i poprawić komfort życia konia. Odpowiednie żywienie to inwestycja w zdrowie i wydajność Twojego konia, a w konsekwencji w jego szczęśliwe życie.
Paulina Szybieniecka-Szybińska
