Żywienie koni jest kluczowe nie tylko dla ich kondycji i wydolności, ale także dla utrzymania prawidłowego funkcjonowania układu pokarmowego. Konie, jako zwierzęta roślinożerne, mają specyficzne potrzeby żywieniowe, które wpływają na pH w różnych częściach przewodu pokarmowego. Odpowiednia dieta nie tylko wspiera ich zdrowie, ale także zapobiega powstawaniu problemów zdrowotnych, takich jak wrzody czy zaburzenia fermentacji.

Jak działa przewód pokarmowy koni?

Konie, w przeciwieństwie do wielu innych zwierząt, posiadają system trawienny, który opiera się głównie na fermentacji mikrobiologicznej. Fermentacja ta odbywa się w jelicie grubym, gdzie mikroorganizmy rozkładają włókna roślinne zawarte w paszach objętościowych. Prawidłowa wartość pH w przewodzie pokarmowym jest niezbędna, aby zapewnić odpowiednią równowagę mikroflory i uniknąć problemów zdrowotnych.

Rola śliny i pH w żołądku

Podczas żucia pokarmu, koń wydziela ślinę, która pełni ważną funkcję bufora, regulując pH w żołądku. U koni, proces żucia i wydzielania śliny jest szczególnie intensywny, gdy spożywają one pasze objętościowe (siano, trawy). Ślina ma pH ok. 7,3, co pomaga neutralizować kwasowość pokarmu i zapobiegać nadmiernej kwasowości w żołądku.

Konie, w przeciwieństwie do ludzi, mają w żołądku dwie strefy o różnym pH:

  • Część bezgruczołowa: pH wynosi około 6-7. Jest to strefa bardziej wrażliwa na zmiany pH.

  • Część gruczołowa: pH wynosi około 1,5-2. W tej części żołądka produkowany jest kwas solny, który trawi pokarm.

Jak dieta wpływa na pH w żołądku?

  • Pasze objętościowe: Zwiększenie ilości paszy objętościowej (siano, trawy) w diecie koni pozwala na utrzymanie pH w żołądku na poziomie 5-7, co sprzyja odpowiedniej fermentacji i minimalizuje ryzyko uszkodzeń błony śluzowej żołądka.

  • Pasze treściwe: Wzrost udziału paszy treściwej (np. ziarna zbóż) w diecie powoduje gwałtowny spadek pH w żołądku, który może osiągnąć wartość poniżej 4. Taki spadek pH może prowadzić do nadmiernej kwasowości, co z kolei może powodować uszkodzenia błony śluzowej żołądka i prowadzić do powstawania wrzodów.

Badania wykazały, że karmienie koni do woli paszami objętościowymi utrzymuje pH w przewodzie pokarmowym na poziomie, który wspomaga prawidłową mikroflorę i zapobiega problemom trawiennym. Z kolei zwiększenie ilości paszy treściwej prowadzi do gwałtownych spadków pH, co może wywołać problemy trawienne, w tym zaburzenia fermentacji.

Fermentacja w jelicie grubym

U koni główna fermentacja treści pokarmowej odbywa się w jelicie grubym, gdzie mikroorganizmy biorące udział w rozkładzie włókien roślinnych tworzą środowisko o pH około 7, co sprzyja ich aktywności. Jednak po karmieniu pH szybko spada, osiągając wartość około 5 przez 2-4 godziny. Wartość pH w jelicie grubym zmienia się w zależności od składu diety:

  • Pasze objętościowe: Po karmieniu pH szybko spada, ale wraca do wyższego poziomu, co sprzyja dłuższemu utrzymaniu równowagi mikroflory.

  • Pasze treściwe: Spadek pH jest gwałtowniejszy i dłużej utrzymuje się na niskim poziomie, co może prowadzić do zakłóceń w fermentacji.

Rola pH w wykrywaniu błędów żywieniowych

Zbyt niskie pH, zwłaszcza po podaniu pasz treściwych, może wskazywać na błędy żywieniowe, które mogą prowadzić do wrzodów żołądka, zaburzeń w trawieniu czy problemów z mikroflorą jelitową. Jeśli pH w przewodzie pokarmowym koni jest regularnie poniżej 4, może to być oznaką nadmiernej kwasowości, która uszkadza błonę śluzową żołądka i zmniejsza wydolność układu trawiennego.