tamina D pełni kluczową rolę w organizmach koni, wpływając na zdrowie kości i regulację poziomu wapnia oraz fosforu. Z tego powodu jej odpowiednia ilość w diecie jest niezwykle istotna, zwłaszcza w przypadku koni spędzających dużo czasu w stajni, które mogą mieć ograniczony dostęp do promieni słonecznych.

Dwie formy witaminy D

  1. Witamina D2 (ergokalcyferol) – pochodzi głównie z roślin, zwłaszcza z siana suszonego na pokosach, które zawiera ją w większych ilościach. Jest to forma powstająca w roślinach w wyniku naświetlania promieniami UV. Z kolei świeża zielonka zawiera jej znacznie mniej.

  2. Witamina D3 (cholekalcyferol) – produkowana w organizmach zwierząt, w tym koni, pod wpływem promieni słonecznych. Witamina ta jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu kostnego.

Jak witamina D wpływa na zdrowie koni?

Witamina D jest niezbędna do prawidłowego wchłaniania wapnia, fosforu i magnezu w jelitach, co pozwala utrzymać równowagę minerałów w organizmie. Dodatkowo wpływa na:

  • Uwalnianie wapnia i fosforu z kości.

  • Wzrost resorpcji wapnia w nerkach.

Wszystkie te procesy są kluczowe dla utrzymania zdrowych kości i zębów, a także wspierają odpowiednią pracę układu nerwowego i mięśniowego.

Czy konie potrzebują suplementacji witaminy D?

Kiedy konie mają dostęp do pastwiska i spędzają tam co najmniej kilka godzin dziennie, nie potrzebują dodatkowej suplementacji witaminą D. Ich organizmy samodzielnie produkują wystarczającą ilość tej witaminy pod wpływem słońca.

Jednak w przypadku koni, które nie wychodzą na pastwiska (np. spędzają większość czasu w stajni lub na małych wybiegach), produkcja witaminy D w ich organizmach może być niewystarczająca. W takim przypadku warto rozważyć suplementację witaminy D.

Kiedy brak witaminy D staje się problemem?

Niedobór witaminy D może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych u koni, takich jak:

  • Krzywica u młodych koni, szczególnie w okresie wzrostu, kiedy kości są bardziej wrażliwe.

  • Osteoporoza u koni poddawanych intensywnemu wysiłkowi, co może prowadzić do osłabienia kości i kontuzji.

Nadmiar witaminy D – zagrożenia

Zbyt duża ilość witaminy D, szczególnie w postaci suplementów, może prowadzić do toksyczności. Objawy nadmiaru witaminy D to:

  • Apatia i zmniejszenie apetytu.

  • Utrata masy ciała.

  • Sztywność kończyn.

  • W przypadku ciężkich zatruć – z wapnieniem nerek i osłabieniem struktury kości.

W skrajnych przypadkach, nadmiar witaminy D może prowadzić do śmierci konia. Dawki powyżej 3500 IU witaminy D na 1 kg masy ciała przez okres 3-4 miesięcy mogą być niebezpieczne.

Naturalne źródła witaminy D w diecie koni

  • Siano – zwłaszcza to suszone na polu, zawiera największe stężenie witaminy D.

  • Mieszanki paszowe – komercyjne produkty takie jak musli czy koncentraty paszowe często zawierają witaminę D w zrównoważonych ilościach, co może stanowić dobry suplement dla koni, które nie mają dostępu do pastwisk.

Jak określić zapotrzebowanie na witaminę D?

Optymalna dawka witaminy D zależy od wielu czynników, takich jak:

  • Rodzaj paszy – siano, mieszanki paszowe czy pasze objętościowe.

  • Czas spędzany na pastwisku – im mniej czasu koń spędza na świeżym powietrzu, tym większa potrzeba suplementacji.

  • Wiek i stan zdrowia konia – młode konie oraz te intensywnie pracujące mogą mieć większe zapotrzebowanie na witaminę D.