Znajomość masy ciała konia to podstawa jego zdrowia i prawidłowego żywienia. Na jej podstawie dopasowuje się:
-
odpowiednią dawkę pokarmową,
-
leki i suplementy,
-
monitoruje się kondycję i zmiany w stanie zdrowia.
Problem w tym, że większość właścicieli koni nie ma dostępu do specjalistycznej wagi. Co wtedy? Na szczęście istnieje kilka sprawdzonych metod, które pozwalają oszacować masę ciała konia bez użycia wagi.
1. Waga dla dużych zwierząt – najdokładniejsza opcja
To najbardziej precyzyjna metoda, jednak rzadko dostępna. Według badań tylko 5% właścicieli koni ma możliwość korzystania z wagi udostępnianej przez lekarzy weterynarii czy firmy paszowe. Właśnie dlatego powstały metody alternatywne.
2. Taśma pomiarowa – szybka, ale mniej dokładna
Najprostszy sposób, by w przybliżeniu sprawdzić masę ciała. Wystarczy zmierzyć obwód klatki piersiowej konia i odczytać wartość z taśmy.
✅ Zalety: szybka, tania, łatwa w użyciu
❌ Wady: spory margines błędu, niezalecana dla źrebiąt, klaczy źrebnych i koni rosnących
3. Wzory matematyczne – bardziej precyzyjne
Wymagają kilku pomiarów, ale dają znacznie bardziej wiarygodne wyniki niż taśma. Istnieje wiele wzorów – dostosowanych do rasy, wieku i budowy konia. Oto kilka z nich:
📌 Wzory Brzóski (2015) – używane w polskich normach żywienia
✅ Wymagane pomiary: podłużny obwód tułowia i długość tułowia (L)
-
Dla koni małopolskich i wielkopolskich:
Masa ciała = obwód × L × 60
-
Dla koni śląskich:
Masa ciała = obwód × L × 81
📌 Wzory Halla (1971) – na podstawie wzrostu w kłębie
-
Dla koni < 147 cm:
Masa ciała = G² × L / 10787
-
Dla koni > 147 cm:
Masa ciała = G² × L / 11887
G – obwód klatki piersiowej, L – długość tułowia (skośna)
📌 Wzory Martinsona (2014) – najbardziej dokładne
Uwzględniają aż cztery pomiary:
-
G – obwód klatki piersiowej
-
L – długość tułowia
-
H – wysokość w kłębie
-
N – obwód szyi
Przykładowy wzór (dla koni użytkowych):Masa ciała = G^1,486 × L^0,554 × H^0,599 × N^0,173 / 3441
✅ Badania Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie potwierdzają: to najdokładniejsze wzory dla polskich koni małopolskich i szlachetnych półkrwi.
4. Nomogramy – szybkie i wygodne
To graficzne wykresy, na których przecięcie dwóch linii odpowiadających dwóm pomiarom (np. obwód klatki piersiowej i długość tułowia) daje przybliżoną masę ciała. Popularny jest nomogram Carrolla i Huntingtona (1988).
✅ Zalety: prostota
❌ Wady: duży błąd pomiarowy (tylko dwa parametry)
Jak prawidłowo wykonywać pomiary?
Aby uzyskać wiarygodne wyniki, przestrzegaj kilku zasad:
🔹 Koń powinien stać na twardym, równym podłożu, równomiernie obciążając kończyny
🔹 Nie mierz w ruchu, ani w boksie
🔹 Staraj się zawsze mierzyć konia w tych samych warunkach (np. po karmieniu, przed treningiem)
🔹 Jeśli to możliwe, pomiar powinien wykonywać ta sama osoba